De aankondiging van de Amerikaanse president Donald Trump van donderdag dat de Verenigde Staten nieuwe importheffingen gaat opleggen voor staal en aluminium, heeft tot een reeks reacties geleid bij handelspartners die zinnen op tegenmaatregelen.
Vraag is of Trump het startsein heeft gegeven voor een handelsoorlog.
Trump wil nieuwe importtarieven opleggen van 25 procent voor staal en 10 procent voor aluminium. De president gaf donderdag niet aan of er uitzonderingen worden gemaakt voor bepaalde landen. De verwachting is dat het om een generieke heffing gaat.
Verschillende partners van de VS gaven aan dat hun staalexporten naar de VS geen ‘risico voor nationale veiligheid’ van de Verenigde Staten vormen, gelet op de nauwe politieke banden.
Staalheffing Trump: Europa zit met probleem
Voorzitter Jean-Claude Juncker van de Europese Commissie gaf aan dat de Europese Unie “duidelijk en afgewogen” zal reageren om zijn eigen belangen te verdedigen. “We betreuren deze stap zeer. Het lijkt te gaan om een interventie die puur is bedoeld om de binnenlandse industrie te verdedigen, en die niets te maken heeft met de nationale veiligheid van de VS. Protectionisme kan niet het antwoord zijn op gemeenschappelijke problemen in de staalsector.”
De EU is als blok de tweede staalproducent ter wereld, met grote firma's als ArcelorMittal, ThyssenKrupp en Tata Steel. Laatstgenoemde heeft een grote fabriek in IJmuiden.
De site Politico meldt dat het grootste probleem voor de EU niet zozeer de directe relatie met de VS is, maar het gevaar dat Aziatische staalproducenten staal gaan dumpen in Europa.
Als staalfabrikanten in China en Zuid-Korea worden geweerd uit de VS, zullen ze gaan testen of ze meer staal kwijt kunnen in Europa. De EU moet dan beslissen of Europa zelf ook hogere importtarieven gaat opleggen om de eigen staalindustrie te beschermen. Daarmee kan een kettingreactie ontstaan van wederzijdse importheffingen. Ofwel: een handelsoorlog.
Uit eerdere analyses blijkt dat de EU wat betreft directe tegenmaatregelen gericht op de Verenigde Staten kan kijken naar heffingen op de import van Amerikaanse bourbon, sinaasappelsap, motorfietsen en diverse agrarische producten.
Trumps protectionisme en de Brexit
Het Verenigd Koninkrijk, dat zich met de Brexit wil profileren als een nieuwe haven voor de vrije internationale handel, zit in een lastig parket.
De reactie vanuit het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken op Trumps staalheffing was voorzichtig: "We zoeken contact met de VS om uit te vinden wat de aankondiging in de praktijk betekent. We zijn in het bijzonder bezorgd over maatregelen die de Britse staal- en aluminiumindustrie zouden raken. Overcapaciteit is een mondiaal probleem. We geloven dat een multilaterale aanpak de enige manier om ieders belang te waarborgen in de oplossing van deze kwestie."
Naar verwachting zal China als reactie op een Amerikaanse staalheffing kijken naar hogere importtarieven voor de invoer van soja uit de Verenigde Staten. Afgelopen jaar importeerde China voor voor 12,4 miljard dollar aan soja uit de VS.
Volgens zakenkrant The Financial Times wil Mexico ook tegenmaatregelen nemen, als het geen uitzonderingspositie krijgt. Het land importeert op jaarbasis voor zo'n 4,5 miljard dollar Amerikaans staal en exporteert op zijn beurt voor 3,6 miljard dollar aan staal naar de Verenigde Staten.